Minimal Instruments
Een compositie voor een heterogene bezetting, met extra muzikale training en improvisatietechniek

 

Projectbeschrijving

Het project ‘Minimal Instruments’ betreft een compositie voor een heterogene bezetting, die wordt ingestudeerd en uitgevoerd door een grote groep jonge musici. Hierbij wordt extra muzikale training aangeboden, gericht op het aanleren van een improvisatietechniek die de samenwerking binnen de groep versterkt.

De compositie ‘Minimal Instruments’ is gecomponeerd door de Nederlandse componist Rijndert van Woudenberg en is gebaseerd op het compositieprincipe van Minimal Music. De compositie is zo opgezet dat deze uitgevoerd kan worden door een groep van minimaal 20 deelnemers, maar ook door een veel groter aantal musici in verschillende bezettingen. Een bijzonder aspect van de uitvoering is de ruimtelijke opstelling van de jonge musici, die rondom het publiek staan (voor, achter, links en rechts).

Hoewel de compositie met 20 deelnemers kan worden uitgevoerd, is het doel om zoveel mogelijk jonge musici bij de uitvoering te betrekken. Het streefdoel is minimaal 90 deelnemers. Gezien de omvang en structuur van de compositie is een dirigent noodzakelijk voor een geslaagde uitvoering.

 

Bezetting

De partituur wordt in de basis geschreven voor de volgende instrumentgroepen:

• Percussionisten

• Pianisten

• Houtblazers

• Koperblazers

• Gitaristen

• Zangers (Koor)

• Strijkers

 

Extra Training: Improvisatietechniek

Tijdens de repetities voor dit project wordt voorafgaand aan de instudering van de compositie een extra training aangeboden. Deze training richt zich op het aanleren van een improvisatietechniek, waarbij luisteren en direct reageren centraal staan. Het doel is om een open concentratie te ontwikkelen die het mogelijk maakt om te reageren op wat er in de directe omgeving klinkt.

Door het tijdelijk loslaten van gebruikelijke kennis en vaardigheden verschuift de focus van de uitvoerende musici van de partituur en het instrument naar de bredere klankwereld waar ze deel van uitmaken. Dit proces zorgt voor meer vrijheid en ruimte voor creativiteit, waardoor de muziek niet alleen afhankelijk is van de compositie, maar ook van de input van de musici zelf.

Deze improvisatietraining versterkt de samenwerking binnen het ensemble en heeft een grote invloed op de algehele klank en dynamiek van de uitvoering.

 

Minimal Music

Minimal Music is een muzikale stijl die eenvoudig van opzet is, opgebouwd uit herhalende, kleine muzikale fragmenten (ostinato), verdeeld over verschillende instrumenten of groepen. Dit proces verloopt langzaam, en door het repetitieve karakter begint de geest van de luisteraar onbewust naar nieuwe patronen te zoeken. Hetzelfde muzikale gegeven kan op verschillende manieren worden waargenomen, wat zorgt voor een bedwelmend en hemels effect. Dit is de kracht van Minimal Music.

 

De Compositievorm van ‘Minimal Instruments’

De compositie is opgebouwd volgens een specifieke structuur, die de dynamiek van groei, verandering en afname weerspiegelt:

• Begin: Een instrument of instrumentengroep zet een ostinato in (een repetitief patroon van 1, 2 of 4 maten).

• Volloop: In de loop van de tijd voegen andere instrumentgroepen zich bij de eerste groep, totdat het geheel 'vol' is. Alle partijen participeren en de compositie bereikt zijn maximale omvang.

• Shift: Kleine ritmische of melodische veranderingen zorgen ervoor dat de patronen verschuiven, wat nieuwe muzikale patronen creëert.

• Leegloop: De volloop keert zich om, totdat er nog slechts één partij overblijft. Dit creëert een afname in klank, waardoor het einde van de compositie wordt bereikt.

 

Over de Componist

Rijndert van Woudenberg volgde in het verleden bij The London Sinfonietta een training voor groepsimprovisatie. Deze training heeft hij vele malen toegepast in het professionele veld bij repetities met ensembles en muziektheatergezelschappen. Zijn ervaring met improvisatie en groepsdynamiek speelt een belangrijke rol in de opzet en uitvoering van Minimal Instruments.

 

Met dank aan het Amsterdams Fonds voor de Kunst en het Do ut des Fonds.

​

​